Leidinggeven is een onderwerp waar boekenkasten vol over zijn geschreven. Van Stephen Covey’s 7 eigenschappen van effectief leiderschap tot het Situationeel leiderschap model van Hersey en Blanchard; er is geen gebrek aan theorie. Stuk voor stuk waardevol, maar soms ook overweldigend. Want hoe weet je wanneer je moet instrueren en wanneer je moet inspireren? Wanneer je ruimte geeft en wanneer je juist moet bijsturen? 

Wat als je gewoon eens teruggaat naar de kern, met vier simpele maar krachtige pijlers? Dus geen model van 84 pagina’s lang, maar een praktische basis waarmee je elke dag opnieuw het verschil maakt! Daarom, om te beginnen:

Wat is leidinggeven?

Of je nu leidinggeven of leiding geven schrijft (voor de taalpuristen onder ons, het kan allebei in andere zinnen), het is niet hetzelfde als de baas spelen. Het is ook geen stoel aan het hoofdeinde van de vergadertafel of een vinkje op je cv. Leidinggeven aan een team is het vermogen om richting te geven, mensen mee te krijgen en resultaat te boeken. 

Het klinkt eenvoudig, maar in de praktijk is het vaak balanceren tussen:

Jouw invloed bepaalt voor een groot deel de sfeer, productiviteit en groei van je team. Het maakt hierbij niet uit of je een team van vijf of vijftig aanstuurt, op de kantoorvloer of in de zorg. Toch worstelen veel leidinggevenden (zeker beginnende) met vragen als:

“Moet ik aardig gevonden worden of juist duidelijk zijn?”
“Hoe motiveer ik mensen die volledig anders werken dan ik?”
“Wanneer geef ik ruimte en wanneer grijp ik in?”

Daar is geen standaard antwoord op te vinden. Leidinggeven draait niet om regels, maar om relaties. En dat is waar het vaak wringt. Sommige managers focussen soms volledig op processen en prestaties en vergeten de menselijke factor: het bouwen van vertrouwen, heldere communicatie, het goede voorbeeld geven en inspireren. 

Precies die vier pijlers maken het verschil tussen een manager en goed leiderschap. 

In de Tijdwinst Podcast sprak ik met Dyonne Broers over hoe zij leiding geeft en toch tijd weet over te houden. 

Wat zegt de theorie over leidinggeven?

Leidinggeven lijkt soms op fileparkeren: iedereen heeft er een mening over, maar zodra het moet gebeuren, gaat het niet altijd in één keer goed. Gelukkig is er door de jaren heen flink nagedacht over wat goed leiderschap nu eigenlijk is. Daar komen bekende namen en modellen bij kijken, zoals deze klassiekers. 

1. Situationeel leiderschap (Hersey en Blanchard)

De kern van situationeel leiderschap: er bestaat niet één perfecte leiderschapsstijl. Een goede leider past zijn stijl aan op de situatie en het niveau van zijn medewerkers. 

Er zijn 4 stijlen van situationeel leidinggeven:

  • Instrueren: bij weinig ervaring of kennis, of een dringende deadline
  • Motiveren: bij weinig motivatie of betrokkenheid
  • Coachen: bij een laag competentieniveau, maar hoge motivatie om te groeien
  • Delegeren: bij competente en betrokken medewerkers die verantwoordelijkheden aankunnen

Goed om te weten: om het toepassen van deze 4 stijlen van leidinggeven goed te doen, is het belangrijk dat je je team echt leert lezen. Blind een stijl toepassen zonder te observeren is als koken zonder te proeven. 

2. De zeven eigenschappen van effectief leiderschap (Stephen Covey)

Een klassiek leidinggeven boek uit de jaren 80 maar nog altijd springlevend in opleidingen en cursussen voor leidinggevenden. Covey’s boodschap: effectief leiderschap begint bij persoonlijk leiderschap. 

  1. Wees proactief: richt op waar je invloed op hebt
  2. Begin met het einde in gedachten: houd het einddoel voor ogen en gebruik dit als leidraad
  3. Belangrijke zaken eerst: geef prioriteit aan de belangrijke zaken
  4. Denk win-win: kijk naar wederzijdse voordelen
  5. Eerst begrijpen, dan begrepen worden: luister naar de ander in plaats van gelijk willen zenden
  6. Creëer synergie: zie verschillen niet als zwakte, maar als sterkte en benut het om te innoveren
  7. Houd de zaag scherp: neem tijd voor ontspanning, eet gezond en sport. Blijf persoonlijk groeien

Goed om te weten: de 7 eigenschappen zijn krachtig als je werkt aan persoonlijke reflectie. Je kunt het niet ‘even snel’ onder de knie krijgen en dan de werkvloer oplopen. 

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

3. Coachend, dienend en transformationeel leiderschap

Deze drie stijlen zijn vooral populair in moderne organisaties waarbij autonomie en motivatie centraal staan. 

  • Coachend leiderschap: je stelt vragen in plaats van antwoorden te geven
  • Dienend leiderschap: je stelt je dienend op voor het team, niet andersom
  • Transformationeel leiderschap: je inspireert en verbindt mensen aan een hoger doel

Goed om te weten: deze stijlen werken alleen als je authentiek bent. 

Elk van deze theorieën biedt waardevolle inzichten. Maar de praktijk vraagt om eenvoud en focus. En daar komen de vier pijlers in beeld: vertrouwen, communicatie, zelf doen en inspireren.

Deze pijlers vormen de praktische vertaalslag van al die boeken, cursussen en modellen. 

De vier pijlers van goed leiderschap en hoe je ze toepast

Als je echt het verschil wil maken als leidinggevende, draait het uiteindelijk om de vier pijlers. Ze vormen het fundament van modern en effectief leiderschap. 

1. Vertrouwen: laat het los

Een team zonder vertrouwen is als een auto zonder motor: je kunt ‘m nog zo mooi oppoetsen, maar hij komt nergens. Vertrouwen betekent dat je je team de ruimte geeft om hun werk te doen, zonder dat jij in hun nek loopt te hijgen. Dus niet alles controleren, maar wel beschikbaar zijn als het nodig is. 

Zo bouw je vertrouwen op:

  • Laat zien dat je vertrouwen in je team hebt: geef verantwoordelijkheden aan je medewerkers en stop met micromanagement. 
  • Wees voorspelbaar: zeg wat je doet en doe wat je zegt
  • Stel je kwetsbaar op: durf toe te geven als je iets niet weet of het fout hebt gedaan
  • Geef je medewerkers ruimte om fouten te maken: leer samen van wat niet werkt en reageer kalm a;s iets verkeerd gaat, zodat mensen zich veilig voelen
  • Spreek je vertrouwen uit: zeg letterlijk dat je gelooft in iemands kunnen
  • Praat met je medewerkers: luister naar ze met aandacht en oprechte interesse

1e pijler van de pijlers van invloed

 

2. Zorg dat er een communicatiecultuur ontstaat

Slechte communicatie is nog altijd een van de grootste oorzaken van conflicten en frustraties op de werkvloer. Velen denken dat communiceren betekent dat je zegt wat je vindt, maar dat is het niet. Het is luisteren, spiegelen, samenvatten en je boodschap afstemmen op de ander.

Zo communiceer je krachtig als leider:

  • Luister actief. Bedenk dus niet al een antwoord terwijl de ander aan het woord is. 
  • Wees beschikbaar. Stel bijvoorbeeld je kantoor op bepaalde tijden open, zodat teamleden binnen kunnen vallen om met je te sparren. 
  • Geef regelmatig feedback en vraag er zelf ook om
  • Houd je taal helder en simpel
  • Check of een boodschap landt. Vraag bijvoorbeeld: “Wat neem je hieruit mee?”
  • Lunch regelmatig samen

2e pijler van pijlers van invloed

3. Zelf doen: geef het goede voorbeeld

“Practice what you preach” is geen loze kreet. Jij bent het voorbeeld voor je team. Hoe je je opstelt, praat, werkt en omgaat met fouten, zet de toon voor je team. 

Zo geef je het goede voorbeeld:

  • Kom op tijd, houd je aan afspraken en wees aanspreekbaar
  • Geef feedback op een respectvolle manier
  • Laat zien hoe je met lastige situaties omgaat
  • Durf ook te zeggen: “Ik weet het even niet.” Dat is geen zwakte, maar menselijk
  • Neem verantwoordelijkheid voor je eigen fouten en deel je lessen

3e pijler van de pijlers van invloed

4. Inspireren: geef richting en betekenis

Mensen willen niet alleen weten wat ze moeten doen, maar vooral waarom het belangrijk is. Inspiratie gaat over verbinden aan een groter doel en mensen helpen zichzelf hierin terug te vinden. 

Zo inspireer je als leider:

  • Deel de visie achter het werk. Dus niet alleen wat er gedaan moet worden, maar vooral waarom het ertoe doet. Wat brengt deze actie? 
  • Geef complimenten op gedrag, niet alleen op resultaat
  • Bespreek de ambities van je teamleden en investeer in ontwikkeling
  • Wees enthousiast over je werk en ga de uitdagingen die je tegenkomt niet uit de weg

4e pijler van de pijlers van invloed

Zelf meer inspiratie nodig?

Kun je zelf ook wel wat meer inspiratie gebruiken om daarmee je teamleden te inspireren, motiveren en activeren? Volg ons dan zeker op Instagram en Pinterest. Liever alle nieuwste artikelen overzichtelijk op een rijtje ontvangen in je mailbox? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief. En als je een echte boekenwurm bent, lees dan mijn v Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar en Full Focus Op Wat Echt Belangrijk Is. 

Goed leiderschap = terug naar de kern

Leidinggeven is geen trucje dat je doet na het lezen van een managementboek. Het is een dagelijkse praktijk van balanceren, bijsturen en vooral menselijk zijn. Theorieën zoals Stephen Covey’s 7 eigenschappen of Hersey & Blanchards situationeel leiderschap bieden waardevolle kaders, maar pas als je ze vertaalt naar de praktijk, maken ze echt impact. De vier pijlers (vertrouwen, communicatie, zelf doen en inspireren) vormen die praktische basis. Hiervoor hoef je dus geen tientallen modellen te bestuderen, je gebruikt de vier pijlers als stevig kompas. Wanneer je deze pijlers serieus neemt, hoef je niet te twijfelen tussen instrueren of inspireren: je voelt aan wat je team nodig heeft, omdat je voldoende met ze praat. En precies daar ontstaat leiderschap dat werkt. 

De vertaalslag naar de praktijk: Leidinggeven Cursus

Leidinggeven is een vak en zoals bij elk vak moet je het leren, oefenen en blijven aanscherpen. Goed leiderschap vraagt om bewuste keuzes, praktische vaardigheden en een stevige dosis zelfinzicht. 

In onze training Leidinggeven krijg je dat precies. Hands-on technieken, leiding geven tips, eerlijke feedback en inzichten die wel blijven hangen. Jij leert hoe je jouw leiderschapsstijl verder ontwikkelt, mensen motiveert en effectief communiceert. 

Daarom kies je voor de training:

  • Een 1-daagse training of meerdaags programma, afgestemd op jullie wensen
  • Op locatie bij jullie of op een van onze inspirerende trainingslocatie
  • Voor zowel beginnende als ervaren leidinggevenden
  • Al 7 keer verkozen als Beste Opleider van Nederland
  • Begeleiding door trainers met praktijkervaring

Wil je dat jouw teamleiders of managementteam sterker samenwerkt, beter coacht en meer impact maakt? Neem contact met ons op. Dan ontwikkelen we samen een maatwerktraject dat werkt in de praktijk. 

Veelgestelde vragen over leiderschap 

  • Welke 4 stijlen van leiderschap ken je?

    De vier bekendste stijlen zijn:

    • Directief (sturend)
    • Coachend (begeleiden)
    • Participerend (samenwerkend)
    • Delegerend (vrijlaten)

    Ze verschillen in mate van sturing en betrokkenheid. De effectiviteit ervan hangt af van de situatie, het team en taakvolwassenheid van medewerkers.

  • Wat is een goede manier van leiding geven?

    Een goede manier van leidinggeven sluit aan op de behoeften van je team en de context waar je werkt. Het betekent duidelijkheid geven en ruimte laten, richting bepalen en luisteren. Betrokkenheid, vertrouwen en communicatie zijn sleutelwoorden. Goede leidinggevenden zijn zichtbaar, aanspreekbaar en daadkrachtig. Ze sturen op resultaat en op relatie.

  • Wat zijn de 3 belangrijkste taken van een leidinggevende?

    De drie belangrijkste taken van een leidinggevende zijn:

    • Richting geven
    • Mensen ontwikkelen
    • Resultaten behalen

    Je zorgt dat doelen helder zijn, coacht je teamleden in hun groei en bewaakt de voortgang. Daarbij creëer je een veilige en motiverende werkomgeving. Je bent dus zowel strategisch als mensgericht bezig.

  • Wat wordt er bedoeld met leidinggeven?

    Leidinggeven betekent verantwoordelijkheid nemen voor het functioneren van een team of organisatieonderdeel. Je beïnvloedt gedrag en prestaties, stuurt bij waar nodig en motiveert je mensen. Wil je weten hoe je het woord leidinggeven vervoegen kunt toepassen in de praktijk? Denk dan aan vormen als: ik geef leiding, jij leidt het team of zij heeft jarenlang leiding gegeven.

  • Wat is goed leiderschap in de praktijk?

    Goed leiderschap zie je terug in teams die eigenaarschap tonen, doelen behalen en open communiceren. De leider is duidelijk over verwachtingen, maar ook in staat om te luisteren en te verbinden. Feedback geven en ontvangen is de norm. Er is een cultuur van vertrouwen en groei.

  • Hoe vind ik mijn eigen leiderschapsstijl?

    Door te reflecteren op je waarden, gedrag en reacties in verschillende situaties. Vraag om feedback, observeer wat wel en niet werkt. Experimenteer met verschillende stijlen en leer welke bij jou en je team passen. Een leiderschapstraining helpt je hierbij.

  • Hoe geef ik effectieve en motiverende feedback?

    Wees concreet, op tijd en gericht op gedrag, niet op de persoon. Benoem wat je ziet, welk effect het heeft en wat je graag zou willen veranderen of behouden. Laat ruimte voor reactie en dialoog. Koppel het aan het grotere doel of de ontwikkeling van de ander.

  • Hoe ga ik om met weerstand of kritiek vanuit het team?

    Luister eerst echt naar wat er speelt, zonder direct te oordelen of te verdedigen. Weerstand bevat vaak waardevolle informatie over zorgen en behoeften. Stel open vragen en laat zien dat je de input serieus neemt. Wees duidelijk over kaders, maar blijf in verbinding. Zo buig je weerstand om naar betrokkenheid.

  • Hoe bouw ik vertrouwen binnen mijn team?

    Door betrouwbaar, transparant en menselijk te zijn. Zeg wat je doet en doe wat je zegt. Laat zien dat je luistert, fouten accepteert en eerlijk bent. Ook als het lastig is. Geef vertrouwen aan anderen, dan krijg je het meestal terug. Wees zichtbaar, beschikbaar en aanspreekbaar als leider.

  • Hoe combineer ik duidelijke sturing met ruimte voor autonomie?

    Door heldere doelen en kaders te geven, maar de weg ernaartoe deels vrij te laten. Vertrouw op de expertise van je team en geef ruimte voor initiatief. Check regelmatig in, zonder micromanagen. Autonomie werkt alleen als mensen weten waar ze aan toe zijn.

  • Wat doe ik als een medewerker niet functioneert, ondanks eerdere gesprekken?

    Wees eerlijk en concreet over wat er niet goed gaat en wat de gevolgen zijn. Maak afspraken met duidelijke tijdslijnen. Blijf respectvol, maar neem je verantwoordelijkheid als het niet verbetert. Zoek eventueel ondersteuning van HR.

  • Hoe geef ik leiding aan collega’s die ouder of ervarener zijn dan ik?

    Wees jezelf en professioneel. Erken hun ervaring, toon respect en laat je niet intimideren. Focus op je rol en verantwoordelijkheid, niet op leeftijd. Wees helder, open en bereid om te leren. Leiderschap draait niet om leeftijd, maar om houding en daadkracht.

  • Hoe zorg ik dat ik niet alles zelf blijf doen en beter kan delegeren?

    Begin met loslaten: niet alles hoeft op jouw manier. Kies taken die anderen aankunnen en leg ze duidelijk uit, inclusief doel, verwachtingen en bevoegdheden. Laat ruimte voor eigen invulling en blijf beschikbaar voor vragen.

Hoe blijf ik als leidinggevende zelf scherp, gemotiveerd en in balans?

Zorg voor voldoende herstelmomenten en blijf leren, ook buiten je werk. Zoek andere leidinggevenden op om te sparren en ervaringen te delen. Reflecteer regelmatig op je eigen gedrag en resultaten. Blijf trouw aan je waarden en stel grenzen waar nodig.

Wie zijn wij? | Leidinggeven.com

Bij Tijdwinst helpen we al meer dan 20 jaar professionals door heel Nederland om slimmer en effectiever samen te werken. Onze trainingen zijn praktisch en bieden direct toepasbare tips, tools en handvatten. Denk aan cursussen in timemanagement, snellezen, feedback geven en assertiviteit. Volg ze bij jou in de buurt of gewoon online, waar en wanneer het jou uitkomt.

Benieuwd naar ons aanbod of onze andere artikelen? Kijk verder op onze websites of schrijf je direct in voor een training.