Jij vindt dat een teamlid narcistische trekken heeft. Nu is dat niet echt een probleem, maar steeds vaker zit het de samenwerking in de weg. Hij neemt niets van je aan, is onmogelijk om aan te sturen en hem opbouwende feedback geven is een ware nachtmerrie. Hoe omgaan met narcisme? Wij hebben het antwoord: als leidinggevende blijf je er zo ver mogelijk van uit de buurt.
Je was best een tijdje tevreden met het teamlid. Goed, hij was nieuw en had wat extra ondersteuning nodig, maar uiteindelijk maakte hij waar wat hij beloofde. Nu jullie een paar maanden verder zijn, merk je als leidinggevende toch een shift. Niet alleen in zijn persoonlijkheid, maar ook in de sfeer binnen het team.
Ineens loopt de samenwerking minder soepel, heb je hem al een aantal keer moeten aanspreken op onprofessioneel gedrag en merk je dat die shiny buitenkant die hij bij het sollicitatiegesprek toonde, is weggevaagd. Hij bekommert zich vooral om zichzelf, komt hij arrogant en egocentrisch over, en je merkt zelfs dat hij een voorkeursbehandeling verwacht. Hierdoor is het lastig om hem aan te sturen. Hij staat niet open voor feedback en blijkt regelmatig in de clinch te liggen met teamleden en klanten.
Met andere woorden: je denkt te maken te hebben met een narcist. Hoe kom je erachter of hij er werkelijk een is? En in het geval dat je gelijk hebt: hoe je ermee omgaat? Op deze manier:
Wat is narcisme precies?
Hoewel het woord te pas en te onpas wordt gebruikt, is écht narcisme tamelijk zeldzaam. Het is geen synoniem voor een teamlid dat egocentrisch of arrogant is, maar een werkelijke stoornis.
Het is een complex persoonlijkheidskenmerk die jij niet zo een-twee-drie kunt diagnosticeren. Goed, je kunt wel een vermoeden hebben dat iemand binnen je team een narcist is, maar dat wil niet zeggen dat die persoon ook daadwerkelijk een ware narcist is.
Want dat is eigenlijk waar het hier om gaat: om ware narcisten.
Ware narcisten zijn personen die lijden aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis, gekenmerkt door het onvermogen om empathie op te brengen voor anderen vanwege een opgeblazen gevoel van eigendunk.
Dat is heel wat anders dan iemand die soms verwaand uit de hoek komt.
Je kunt iemand met narcistische trekjes onderscheiden van een ware narcist door middel van deze checklist. Houd die ene collega in je achterhoofd en ga welke van de volgende eigenschappen hij of zij bezit:
Checklist: Heb ik een ware narcist binnen mijn team?
- Houdt geen rekening met de emoties en gevoelens van anderen en vertoont een ernstig gebrek aan empathie.
- Vertoont vaak een arrogante houding en verwaand gedrag.
- Verwacht voorkeursbehandeling en heeft onredelijke, torenhoge verwachtingen.
- Is in de veronderstelling dat hij of zij speciaal is en alleen kan worden begrepen door een select groepje.
- Overdrijft hoe ‘belangrijk’ en ‘onmisbaar’ hij of zij zelf is.
- Fantaseert veelvuldig over succes, macht, schoonheid, intelligentie of romances.
- Heeft aandacht en bewondering van anderen nodig en zoekt deze ook op.
- Manipuleert anderen om eigen doelen te bereiken
- Voelt vaak jaloezie ten opzichte van anderen maar denkt ook dat anderen jaloers op hem of haar zijn.
Indien je meer dan 5 vakjes kunt aanvinken, kunnen we je condoleren: je hebt (hoogstwaarschijnlijk) een ware narcist binnen je team. En nu kun je denken ‘ach, wat geeft dat? Zolang hij of zij het werk maar naar behoren uitvoert’. Toch kan de aanwezigheid van een narcist wel degelijk de sfeer binnen het team verstoren:
Wat is het probleem met een ware narcist in je team?
Nou, op het eerste oog niets. Vaak is het een teamlid dat in eerste opzicht charismatisch, bubbly en succesvol oogt. Ze zijn zelfverzekerd, zien er representatief uit en lijken de wereld aan te kunnen. Op de korte termijn levert hen dat dan ook vaak met gemak nieuwe vrienden, relaties of succesvolle sollicitatiegesprekken op. Misschien was het voor jou zelfs wel de doorslaggevende factor geweest om hen aan te nemen.
De problemen ontstaan echter nadat een narcist langer werkzaam is binnen het team. Ineens blijken ze toch meer praatjes te hebben dan wat ze daadwerkelijk kunnen waarmaken en betrapt jij je er zelf op dat je hen als ‘onbetrouwbaar’ bestempelt. En dat al na een korte tijd.
Doordat ze geen empathie tonen of er een gebrek aan hebben, maken ze daarnaast langzaam aan mensen binnen het team kapot. Ze vinden het lastig om met anderen mee te denken en aan teamwork moeten ze niet denken; niet als zij niet het middelpunt kunnen staan tenminste.
Een studie, benoemd in het boek ‘The Narcissism Epidemic: Living in the Age of Entitlement’ van Jean M. Twenge, formuleert het zelfs zo:
‘De grootste consequentie van narcisme is het landen van de mensen om een heen. Narcisme maakt anderen depressief, eenzaam en ingegraven in bergen van schuld.’
Tsjah… wil jij zo iemand in je team? Indien je het vooraf wist, niet natuurlijk. Maar wat doe je als het “te laat” is en je eens zo aangename teamlid een ware narcist blijkt te zijn? Met andere woorden:
Omgaan met narcisme op de werkvloer?
Nou, allereerst niet door het maar weg te wuiven. Door vast te houden aan het idee dat als jij maar genoeg ondersteuning geeft, hij of zij wel zal ontdooien. Dat gebeurt niet. Narcisme zit namelijk diep geworteld in de persoonlijkheid van het teamlid. Dat krijg je er niet uit, hoe goed of constructief je ook feedback probeert te geven.
Als leidinggevende heb jij geen invloed op de houding van een teamlid die een ware narcist blijkt. Hij of zij heeft namelijk een persoonlijkheidsstoornis. Het lage niveau van emotie en empathie in narcisten is dan ook automatisch. Het staat dus los van jouw leidinggevende of communicatieve vaardigheden. Dat los jij niet eventjes op met een een-op-eengesprek.
Wat kun je dan wel doen?
Helaas niets. Het enige redmiddel is jezelf zoveel mogelijk afschermen van een teamlid met narcistisch gedrag. Nu is dat als leidinggevende natuurlijk lastig. Jij bent er immers om begeleiding te geven en ervoor te zorgen dat alles op rolletjes loopt.
We zeggen dan ook niet dat je een narcist binnen het team moet negeren en hem of haar geen begeleiding meer moet bieden, in de hoop dat hij of zij ontslag neemt. Zeker niet.
We hebben het hier over jezelf beschermen, maar gelijktijdig wel je leidinggevende functies uitoefenen. En dat klinkt als een onmogelijke opgave, maar het is te doen.
Probeer jezelf zo neutraal mogelijk om te stellen indien je in de buurt bent van de narcist of met hem of haar samenwerkt. Je gaat geen discussies met hem of haar aan, gaat niet mee in zijn of haar grote beloftes en waakt ervoor dat je je niet laat manipuleren.
Inge legt het je in onderstaande video haarfijn uit:
Wat je verder ook doet: voorkom ten alle tijden dat jij je subassertief opstelt, want dat hebben narcisten maar al te gauw door. Ze zullen je dan moeiteloos voor hun karretje spannen en op allerlei manieren hun gelijk proberen te halen.
Met andere woorden: omgaan met narcisme? Nope.
Het teamlid waarvan je bij de sollicitatieprocedure zo onder de indruk was, blijkt misschien een ware narcist te zijn. Dat is vervelend. Niet voor het teamlid zelf (want hem of haar interesseert het weinig), maar voor jou en je team.
De enige manier waarop jij daar als leidinggevende mee om kunt gaan, is door je energie te bewaren. Probeer hem of haar niet te veranderen, want dat lukt niet. Trek vooral je eigen plan, houd het professioneel en biedt hem of haar de ondersteuning die ook andere collega’s krijgen.
Pas wanneer iemands persoonlijkheid werkelijk de resultaten van het team omlaag halen of zorgt voor een gebrek aan productiviteit, ga je het gesprek aan. Hierbij geldt wel: feedback geef je altijd op het werk en de resultaten, nooit op de persoon.
Voor nu omring jij je met leuke mensen waar je energie van krijgt. Die gezond zijn voor zichzelf en voor jou.
Succes.
Hier hulp bij gebruiken? Laat ons helpen
Wil je als leidinggevende een positieve impact hebben op jouw team en de communicatieve skills naar een hoger niveau tillen? Sta je voor de uitdaging om vervelende of narcistische teamleden aan te spreken? Dan hebben wij de perfecte oplossing voor jou! Onze 1-daagse trainingen zijn speciaal ontworpen om jouw leiderschapsvaardigheden te verbeteren en je te ondersteunen bij het effectief communiceren met jouw team.
In onze trainingen leer je niet alleen hoe je jouw teamleden op een respectvolle en assertieve manier kunt benaderen, maar ook hoe je om kunt gaan met lastige situaties. Het ontwikkelen van jouw communicatieve vaardigheden zal niet alleen de sfeer binnen het team verbeteren, maar ook de productiviteit en samenwerking naar nieuwe hoogten brengen.
Tijdens de trainingen focussen we op verschillende essentiële aspecten van effectieve communicatie:
- Assertiviteit: Versterk je assertiviteit, zodat je duidelijk jouw grenzen kunt aangeven en zelfverzekerd kunt optreden in lastige situaties.
- Gesprekstechnieken: Ontdek krachtige gesprekstechnieken die je helpen om open en constructieve dialogen te voeren met jouw teamleden.
- Feedback geven: Leer hoe je op een constructieve manier feedback kunt geven, zodat jouw teamleden zich gesteund voelen en kunnen groeien.
- Thuiswerken: Ontdek effectieve strategieën voor het managen van een team op afstand, inclusief communicatie en samenwerking op virtuele platforms.
Onze ervaren trainers zorgen voor een interactieve leerervaring waarin je praktische vaardigheden opdoet die direct toepasbaar zijn in jouw dagelijkse werkzaamheden. Bovendien bieden we een veilige omgeving waarin je kunt oefenen met uitdagende situaties en constructieve feedback krijgt.
Dus, ben je klaar om een inspirerende leidinggevende te worden die effectief kan omgaan met elk teamlid, inclusief de lastige gevallen? Schrijf je dan nu in voor één van onze trainingen en geef jouw leiderschap een boost! Samen zorgen we ervoor dat je de communicatieve vaardigheden ontwikkelt om jouw team naar succes te leiden.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Dit bericht op Instagram bekijken
Wie zijn wij? | Tijdwinst.com
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
