Alles dat jij als leidinggevende zegt en doet, ligt onder een vergrootglas. Dat kan goed voor je uitpakken indien jij je hier bewust van bent. Geef daarom gehoor aan je voorbeeldfunctie en ontdek manieren om er nog meer uit te halen. Zo ga je van “iemand die de lakens uitdeelt” naar “iemand die voorbeeldgedrag vertoont”.

Wat is een voorbeeldfunctie eigenlijk?

Als manager vervul je automatisch een voorbeeldfunctie, of jij je daar nu bewust van bent of niet. Teamleden en collega’s letten op wat jij zegt en doet, en laten zich daardoor inspireren. Vaak trekken ze op basis van jouw acties conclusies over wat wel en niet gepast is. Extra belangrijk dus, dat jij daar stil bij staat.

Je hoeft namelijk maar één keer verkeerd op kritiek te reageren en jouw teamleden kunnen het idee krijgen dat feedback niet wordt getolereerd. Een positief voorbeeld kan ook: indien een teamlid merkt dat jij veel waarde hecht aan het erkennen van fouten, zal zij in de toekomst sneller naar je toe komen wanneer zij een miscalculatie maakt.

Kortom: vanuit jouw rol als leidinggevende heeft wat je zegt en doet invloed op jouw team.

  • Deels komt dat door jouw functie; je staat “hoger op de ladder” en geniet daardoor meer aanzien. Toch kan zelfs de hoogste pief het vergallen wanneer hij of zijn geen respect toont voor de heersende normen en waarden. Dat is waar een voorbeeldrol in stand blijft:
  • Vertoon jij positief gedrag? Komt dit overeen met de regels, normen en waarden die binnen het bedrijf gelden? Met andere woorden: geef jij het goede voorbeeld? Dat staat volkomen los van jouw functie als manager, maar heeft meer te maken met wie jij bent, als mens.

voorbeeldfunctie

Hoe geef je als leidinggevende het goede voorbeeld?

Daar valt niet direct antwoord op te geven. Welk gedrag gewaardeerd wordt is maar net afhankelijk van het bedrijf en de sfeer waarin je werkt. Natuurlijk heersen er altijd de normale menselijke normen en waarden, maar veel omgangsregels zijn gekoppeld aan de bedrijfscultuur:

Bijvoorbeeld

Misschien vind jij het ontzettend belangrijk dat teamleden elkaars concentratie respecteren. Jullie houden elkaar niet van het werk af en storen elkaar enkel wanneer iets werkelijk dringend is. Zou je bij een ander bedrijf werken, dan zou dit misschien heel anders zijn. Daar wordt waarde gehecht aan “snel kunnen schakelen” en een hands-on aanpak. Elkaar over de monitor aanspreken is daar niet vreemd.

Kortom: welke gedragingen binnen het ene team worden gezien als inspirerend, kunnen op een andere plek als storend worden ervaren. Er is dan ook geen one size fits all-antwoord te geven op wat voorbeeldgedrag voor een leidinggevende precies is.

Wel kunnen we er een definitie aan proberen te geven:

Een manager die zijn voorbeeldrol goed vervult, laat zijn of haar gedragingen aansluiten bij de gewenste cultuur en toont daarmee respect voor de gemaakte afspraken. Hij of zij is bewust van zijn gedrag en beseft hoe dit op teamleden overkomt en hen beïnvloedt.

Focus je dus niet zozeer op wat voorbeeldgedrag precies is. Dat verschilt per situatie, bedrijf en team. Liever focus jij je op die persoon die je wil zijn;

voorbeeldfunctie

Voorbeeldgedrag tonen als leidinggevende — 3 ingrediënten

Als manager ben jij je liever bewust van de impact die jouw woorden en handelingen op je team hebben. Je wil niet moeten terugvallen op je rol (“ik bepaal wat hier gebeurt”), maar zoekt naar manieren om je team te(1) inspireren (“hoe kunnen we dit samen doen?”).

Door je team te tonen dat je obstakels niet ontwijkt, lukt dat al. Je laat zien dat je lastige klanten en projecten niet uit de weg gaat, maar er een uitdaging in ziet. En lopen collega’s tegen moeilijkheden aan, dan biedt je hen een luisterend oor en zoeken jullie samen naar een oplossing.

Daarnaast moet je team op je kunnen (2) vertrouwen. Zij moeten weten dat jij altijd jouw afspraken nakomt en dat jij jouw keuzes maakt op basis van goed doordachte keuzes, niet op spontane ingevingen of onderbuikgevoelens.

Dat vertrouwen sijpelt door in de (3) feedback die je geeft: je bent oprecht en wijst anderen op hun fouten én successen met het doel en te motiveren. Je bent zelf ook ontvankelijk voor kritiek en durft je fouten toe te geven.

Een leidinggevende die deze drie punten langdurig oppakt, zal niet alleen meer gerespecteerd worden, hij of zij zal een voorbeeldfunctie gaan vervullen.

Dat gebeurt natuurlijk niet over één nacht ijs:

Enkele tips om je voorbeeldrol kracht bij te zetten

Met vallen en opstaan werk je weken, zelfs maanden, aan je geloofwaardigheid. Iets dat ook ontzettend snel kapot gaat: je hoeft als manager maar één keer je niet aan je eigen afspraken te houden en je bent je geloofwaardigheid kwijt. Wees je daarom bewust van de rol die je vervult en wees consequent.

Deze tips helpen je daarbij:

1. Ken de heersende regels en afspraken

Weten welke normen en waarden, regels en afspraken binnen het team (onbewust) gewaardeerd worden, helpen je sneller gerespecteerd te worden. Als leidinggevende is het daarom belangrijk om je op de werkvloer te begeven en samen te werken met het team: wat houdt hen bezig, waar lopen ze vast? Leer hen ook persoonlijk kennen. Rapport opbouwen is namelijk dé manier om te weten wat er (in iemands leven) speelt.

2. Talk the talk, walk the walk

Wees realistisch in wat je van je teamleden verwacht. Je kunt moeilijk van hen vragen altijd stipt op tijd te komen, wanneer je zelf een handje hebt aan te laat komen. Leg de lat even hoog voor hen als dat je hem voor jezelf legt en probeer altijd waar te maken wat je zelf van een ander verwacht — ‘talk the talk, walk the walk’ noemen we dat.

voorbeeldfunctie

3. Neem verantwoordelijkheid voor je fouten

Dat geldt ook bij het maken van fouten, wat ongetwijfeld gebeurt. Jij als leidinggevende bent ook maar een mens, durf je fouten en onterechte kritiek daarom toe te geven. Je team zal er je juist meer door waarderen.

4. Leert kort en krachtig communiceren

Je wil dat je boodschap blijft plakken. Dat duidelijk wie, wat, wanneer moet doen. Dat geldt wanneer je anderen aan het werk zet, maar ook zeker wanneer je hen voorziet van feedback en advies. Niemand heeft iets aan iemand die er doekjes om windt, spreek daarom kort en krachtig en houdt ook rekening met de persoonlijke communicatiestijl van teamleden.

5. Durf teamleden aan te spreken…

Natuurlijk wil je aardig worden gevonden. Dat betekent alleen niet dat je kritiek uit de weg moet gaan. Juist vanuit jouw voorbeeldrol wil je anderen aanmoedigen hun beste beentje voor te zetten. Dat houdt soms in dat je harde kritiek moet geven. Doe dat op een constructieve wijze en vergeet ook niet om hun successen te vieren!

6. … en sta ook zelf open voor kritiek

Voor veel teamleden blijft het lastig om hun leidinggevende aan te spreken. Maak dat minder intimiderend. Laat hen zien dat je kritiek vanuit hun kant juist waardeert door de juiste toon neer te zetten: zij zullen jouw pas van feedback voorzien zodra zij weten dat jij er op een professionele wijze mee omgaat en het niet tegen hen gebruikt.

7. Motiveer anderen

Iemand in een voorbeeldfunctie  inspireert. Loop daarom niet telkens te mopperen over wat er mis is gegaan of over wat er nog allemaal op je bordje ligt. Laat zien dat je energie uit je werk haalt, dat spoort je teamleden aan ook naar lichtpuntjes te zoeken.

Daarnaast wil jij het team zelf ook aansporen. Speel in op hun intrinsieke motivatie: geef uitdagende klussen uit handen, geef hen de ruimte om fouten te maken en een kans om te groeien. Mensen motiveren gebeurt van binnenuit.

voorbeeldfunctie

Dagelijks zulke tips en handige inzichten?

Volg ons dan op Instagram. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Kortom

Als leidinggevende ligt alles wat je doet en zegt onder een vergrootglas. Dat kan goed voor je uitpakken indien jij je bewust bent van deze rol. Laat jij jouw team zien dat jij de gemaakte afspraken respecteert en telkens je beste beentje voor zet, dan zullen zij snel volgen. Inspireer hen daarom, laat zien dat zij op je kunnen bouwen en dat je consequent bent in je handelswijze.

Het respect dat ze voor je hebben zal daarmee alleen maar toenemen.

Verder lezen?

Wie zijn wij?

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog